Wat is greenwashing?
Greenwashing is een term die gebruikt wordt om te beschrijven hoe bedrijven hun producten, diensten of imago een groen tintje geven, terwijl ze in werkelijkheid niet zo milieuvriendelijk of maatschappelijk verantwoord zijn.
Het is een manier om consumenten te verleiden die steeds meer waarde hechten aan duurzaamheid en eerlijkheid. Door middel van mooie woorden, kleuren, logo’s, keurmerken of verpakkingen proberen ze je te overtuigen dat ze goed bezig zijn, terwijl ze ondertussen gewoon doorgaan met het vervuilen van het klimaat en het milieu.
Waarom doen bedrijven aan greenwashing?
Bedrijven doen aan greenwashing om verschillende redenen. Een belangrijke reden is natuurlijk geld. Door zich groener voor te doen dan ze zijn, hopen ze meer klanten te trekken en meer winst te maken.
Ze spelen in op de groeiende vraag naar duurzame producten en diensten, zonder dat ze echt iets hoeven te veranderen aan hun bedrijfsvoering. Een andere reden is reputatie. Door zich groener voor te doen dan ze zijn, hopen ze hun imago te verbeteren en kritiek te vermijden.
Ze willen laten zien dat ze meedoen aan de maatschappelijke trends en verwachtingen, zonder dat ze echt verantwoordelijkheid nemen voor hun impact op het klimaat en het milieu.
Hoe herken je greenwashing?
Greenwashing is niet altijd makkelijk te herkennen, omdat bedrijven vaak slimme trucs gebruiken om je om de tuin te leiden. Maar er zijn wel een paar tips die je kunnen helpen om valse duurzaamheidsclaims te ontmaskeren. Let bijvoorbeeld op de volgende signalen:
Het bedrijf benadrukt een klein, duurzaam deel van wat het doet, terwijl de kern van het bedrijf helemaal niet duurzaam is. Bijvoorbeeld: een oliemaatschappij die reclame maakt voor een paar zonnepanelen, terwijl het grootste deel van de omzet nog steeds uit fossiele brandstoffen komt.
Het bedrijf geeft geen duidelijke informatie over wat het precies doet aan duurzaamheid, bijvoorbeeld over hoeveel CO2 het uitstoot of hoe het omgaat met mensenrechten. Het bedrijf gebruikt ook geen onafhankelijke bronnen of bewijzen om zijn claims te ondersteunen.
Het bedrijf gebruikt vage of misleidende termen die eigenlijk niet veel zeggen, zoals ‘natuurlijk’, ‘puur’, ‘duurzaam’ of ‘klimaatneutraal’. Het bedrijf definieert deze termen niet of geeft ze een eigen invulling die niet overeenkomt met de algemene betekenis.
Het bedrijf verwijst naar keurmerken die niet betrouwbaar zijn, omdat ze zelf gemaakt zijn, niet streng genoeg zijn of niet goed gecontroleerd worden. Het bedrijf probeert zo een schijn van kwaliteit en betrouwbaarheid te creëren, terwijl het eigenlijk niet aan de eisen voldoet.
Voorbeelden van greenwashing
Er zijn veel voorbeelden van greenwashing te vinden in verschillende sectoren en branches. Hier zijn een paar bekende voorbeelden:
Shell: Shell is een van de grootste vervuilers ter wereld, maar doet alsof het klimaatneutraal wil worden. Het bedrijf investeert nog steeds meer dan 80% in olie en gas en stoot de komende jaren meer CO2 uit dan 127 kolencentrales bij elkaar. Toch maakt Shell reclame voor CO2-neutraal rijden, waarbij je extra betaalt om bomen te laten planten om je uitstoot te compenseren. Dit is een druppel op een gloeiende plaat en leidt de aandacht af van de echte oplossing: stoppen met fossiele brandstoffen.
H&M: H&M is een van de grootste kledingketens ter wereld, maar doet alsof het duurzaam en eerlijk is. Het bedrijf heeft een ‘Conscious Collection’ met kleding die gemaakt zou zijn van biologisch katoen of gerecyclede materialen. Maar dit is slechts een klein deel van de totale collectie en verandert niets aan het feit dat H&M nog steeds veel te veel kleding produceert, verspilt en vervuilt. Bovendien is H&M betrokken bij schendingen van mensenrechten, zoals kinderarbeid, lage lonen en onveilige werkomstandigheden.
Coca-Cola: Coca-Cola is een van de grootste frisdrankproducenten ter wereld, maar doet alsof het milieubewust is. Het bedrijf heeft een ‘World Without Waste’ campagne, waarbij het belooft om al zijn verpakkingen te recyclen of hergebruiken. Maar dit is een onrealistisch en onhaalbaar doel, omdat Coca-Cola nog steeds veel te veel plastic flessen maakt, die vaak niet gerecycled worden of in de natuur terechtkomen. Bovendien is Coca-Cola verantwoordelijk voor het uitputten van waterbronnen, het vervuilen van grondwater en het schaden van de gezondheid van mensen.
Hoe kun je greenwashing voorkomen?
Greenwashing is een groot probleem, omdat het consumenten misleidt en bedrijven niet stimuleert om echt duurzamer te worden. Maar gelukkig kun je er zelf iets aan doen. Hier zijn een paar tips om greenwashing te voorkomen:
Wees kritisch en doe je eigen onderzoek. Geloof niet alles wat je ziet of hoort, maar check de feiten en bronnen. Vergelijk verschillende merken en producten met elkaar en kies voor de meest duurzame optie.
Steun organisaties die zich inzetten voor een eerlijke en groene wereld. Bijvoorbeeld: Milieudefensie, die bedrijven zoals Shell aanklaagt voor hun klimaatschade. Of Fair Wear Foundation, die kledingmerken controleert op hun arbeidsomstandigheden. Of Greenpeace, die actie voert tegen plasticvervuiling.
Verminder je consumptie en kies voor kwaliteit boven kwantiteit. Koop minder spullen, maar kies voor spullen die lang meegaan, die je kunt repareren, delen of ruilen. Koop ook alleen wat je echt nodig hebt en vermijd impulsaankopen.
Maak je eigen keuzes en laat je niet beïnvloeden door reclames of trends. Bedenk wat voor jou belangrijk is en waar je gelukkig van wordt. Volg je hart en je intuïtie, niet de massa.
Samenvatting
Greenwashing is een manier waarop bedrijven je proberen te misleiden met hun zogenaamde groene of duurzame imago. Het is belangrijk om je hiervan bewust te zijn en om je niet te laten verleiden door mooie woorden of plaatjes.
Je kunt greenwashing herkennen door kritisch te kijken naar de informatie die bedrijven geven, door je eigen onderzoek te doen en door te vergelijken. Je kunt greenwashing voorkomen door minder te consumeren, door kwaliteit te kiezen boven kwantiteit, door organisaties te steunen die zich inzetten voor een betere wereld en door je eigen keuzes te maken.
Zo kun je een positieve bijdrage leveren aan het milieu en de maatschappij, en jezelf inspireren en informeren.
Ik geloof dat de wereld beter wordt als we meer eerlijke verhalen communiceren en delen. Kan ik je helpen met beelden en woorden? Neem contact op.
—
Bronnen:
Milieudefensie.nl
Thegreenguide.nl
